Odczynniki chemiczne, które nas otaczają.

Odczynniki chemiczne pojedyncze

Zaczynając od samego pojęcia odczynnika chemicznego, jest to każdy pojedynczy związek chemiczny lub określona mieszanina związków chemicznych bądź ich roztwór. Odczynniki chemiczne stworzone są do przewidywanego sposobu wykorzystania w laboratoriach. Przykładem pewnego odczynnika chemicznego może być odczynnik Lucasa zwany również jako próba Lucasa. Stosowany jest on do odróżnienia alkoholi trzeciorzędnych. Możemy użyć go np. podczas pracy z mieszaniną kwasu solnego wraz z chlorkiem cynku. Znane są również odczynniki Czugajewa, Nesslera bądź Marquisa.
Odczynniki chemiczne pojedyncze z pozoru wydają się obce, lecz każdy na pewno chociaż raz w życiu widział go, używał bądź pracował z nim podczas zajęć chemii w szkole. Niektóre mogą pojawić się nawet w naszych domach, np. suchy lód. Produkt ten nie topi się w normalnych warunkach, a sublimuje, czyli przechodzi ze stanu stałego w stan gazowy z pominięciem stanu ciekłego. Lód ten ma bardzo wiele zastosowań, m.in. w transporcie, gdy służy on jako ochłodzenie dla produktów potrzebujących chłodu. Suchy lód wykorzystuje się również do chłodzenia wózków cateringowych w samolotach oraz pociągach. W Europie Zachodniej uznanie zdobyło "czyszczenie suchym lodem". Polega ono na tym, iż mieszanina sprężonego powietrza i suchego lodu wystrzeliwana jest pod wysokim napięciem na czyszczoną powierzchnię. Następuje szokowe ochłodzenie zanieczyszczeń, które następnie kruszą się i odpadają od powierzchni. Suchy lód wykorzystywany jest również w gastronomii. Podczas imprez bądź eventów tworzy on niepowtarzalną oprawę wizualną dla utworzonych drinków. Każdy na pewno kojarzy Aceton, czyli zmywacz do paznokci. Skład acetonu kosmetycznego jest delikatniejszy co pozwala na używanie go w celach pielęgnacyjnych. Dlaczego właśnie aceton jest dodawany do zmywaczy? Bo jest tak zwanym rozpuszczalnikiem organicznym. Jego obecność w składzie pozwala na szybkie i dokładne pozbycie się brudów oraz zanieczyszczeń, których nie da się zmyć zwykłą wodą. Aceton stosowany jest również przy produkcji leków, barwników, farb oraz środków czyszczących. Jest również prekursorem do produkcji narkotyków, dlatego obrót nim jest kontrolowany w Polsce zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii.

Odczynniki chemiczne dla szkół podstawowych. Co powinny zawierać?

Powinny to być odczynniki chemiczne, które przede wszystkim nie należą do najniebezpieczniejszych, najbardziej łatwopalnych oraz najbardziej trujących. Osoby młode często nie analizując swoich planów i poczynań mogą sięgnąć po pewien odczynnik i wypić go bez zastanowienia co skończyć się może śmiercią. Odpowiedzialność spada wtedy na nauczyciela opiekującego się salą chemiczną. Dlatego powinien on dokonać kontrolowanego zakupu oraz trzymać te najniebezpieczniejsze substancje ściśle zamknięte. Środki powinny być również dobierane do tego, co znajduje się w programie nauczania dla szkoły podstawowej. Nauczyciele nie powinni wybiegać w przyszłość i przedstawiać uczniom silnych substancji, po które mogliby sięgnąć podczas nieobecności nauczyciela. W szkołach średnich uczniowie poznają te silniejsze i bardziej skomplikowane związki, lecz wtedy są oni już dojrzałymi osobami, które odpowiadają same za siebie. Pewne strony internetowe mają do dyspozycji ułożone już podstawowe zestawy odczynników chemicznych dla szkół podstawowych. Do zestawów należą m.in. chlorki sodu, potasu oraz wapnia, fenoloftaleina, kwas mrówkowy, octowy, mlekowy itp., magnez oraz wodorotlenki. Są to pakiety, w których znajdują się wszystkie substancje, które powinien poznać każdy uczeń szkoły podstawowej zanim rozpocznie swoją naukę na wyższym szczeblu i pozna te same odczynniki, lecz w konfiguracji z innymi. Ważne jest również, aby zaopatrzyć się w bezpieczny sprzęt do pracy z substancjami oraz specjalne ubranie, w tym okulary ochronne. Nauczyciel nie powinien wyrażać zgody na samodzielną pracę ucznia z substancjami, ponieważ uczeń jest osobą niekompetentną, a nauczyciel ponosi pełną odpowiedzialność za czyny dziecka.
 

Autor: Magdalena Sala

Miłośniczka zdrowego trybu życia. Pasjonuję się wszystkim co związane z medycyną alternatywną. W wolnych chwilach lubię czytać książki o tematyce zdrowotnej.