Olej Rycynowy Ph. Eur.

Synonimy: olej rącznikowy, oleum ricini, castor oil

Gatunek: Czysty Ph. Eur.

nr CAS: 8001-79-4

nr EC: 232-293-8

Olej rycynowy, olej rącznikowy (łac. Oleum Ricini, Oleum Palmae Christi) – produkt roślinny otrzymywany z nasion rącznika pospolitego (byliny, w Polsce rośliny rocznej) przez wyciskanie oleju na zimno i wygotowywanie z wodą. Takie postępowanie pozwala na rozkład toksycznej rycyny (toksoalbuminy), której obecność w nasionach sprawia, że ich zażycie może wywołać śmiertelne zatrucie.

Skład i właściwości
Głównym (ok. 80%) składnikiem oleju rycynowego jest gliceryd 18-węglowego kwasu rycynolowego. W jego składzie znajdują się również mniejsze ilości glicerydów kwasów oleinowego (7%), linolowego (3%), palmitynowego (2%), stearynowego (1%).

Olej rycynowy jest gęstą, białą do jasnożółtej cieczą. Gęstość mieści się w przedziale 0,947–0,970 g/cm³. Niemal nierozpuszczalny w wodzie. Zamarza w temperaturze -24 °C.

Olej rycynowy i jego pochodne są wykorzystywane w produkcji mydeł, smarów, płynów hydraulicznych i hamulcowych, farb, farb drukarskich, odpornych na zimno tworzyw sztucznych, wosków i past, nylonu, farmaceutyków i perfum. Do tego znajduje zastosowanie jako plastyfikator w lakierach nitrocelulozowych, w wyrobie maści, kremów, detergentów, barwników oraz środków nawilżających.