Siarka granulowana w sadzie i ogrodzie

Kluczowy pierwiastek

Jak wskazują A. Kaczor i J. Zuzańska (Znaczenie siarki w rolnictwie, Chemia, dydaktyka, ekologia, metrologia 2009, r. 14, nr 1-2, s. 69-78), dane naukowe dowodzą jednoznacznie, że gleby naszego kraju mają zbyt małą dla zapewnienia właściwego rozwoju roślin ilość siarki. Wiąże się to, dość paradoksalnie, z korzystną ekologicznie redukcją emisji produktów spalania przemysłu ciężkiego i energetyki (odsiarczanie spalin), lecz również ze zmniejszeniem depozycji siarki w ziemi uprawnej, a także używaniem nawozów mineralnych o niewielkiej jej zawartości. Wobec tego rośnie zainteresowanie nauki problematyką tej niezbędnej do rozwoju roślin wyższych substancji. Wraz z tym narastają potrzeby praktyczne polskiego i europejskiego rolnictwa (rośliny krzyżowe, liliowate, motylkowate, zboża).

Siarka w polu i ogrodzie

Czysta siarka elementarna wymaga, poprzez proces utleniania, przejścia do formy siarczanowej, na co potrzeba czasu. Nieodzowne są zatem nawozy zawierające nieorganiczne - dobrze przyswajane przez rośliny - związki siarki. Poza siarczanem amonu, superfosfatem pojedynczym czy magnezowym trzeba wskazać na zawierający 13 % siarki nawóz mineralny jakim jest siarczan magnezu. Pomocniczą rolę pełnią nawozy pochodzenia zwierzęcego (obornik, gnojowica), jednak przeważają w nich związki organiczne, zatem nieprzyswajalne bezpośrednio.

Poza kluczową rolą siarki dla prawidłowego rozwoju liści i kwiatów oraz efektywnego przyswajania przez rośliny azotu, niebagatelna jest jej rola dla pH gleby. Ziemi o kwaśnym pH 3,5-4,0 wymaga wiele popularnych roślin ogrodowych oraz większość roślin wrzosowatych.

Skuteczną i prostą metodą zwiększenia kwaśnego odczynu gleby, np. pod uprawę borówki amerykańskiej, jest wysiew siarki granulowanej lub mielonej ręcznie bądź za pomocą siewnika. Rozsianą substancję należy dokładnie zmieszać z glebą używając np. brony talerzowej, kultywatora albo glebogryzarki.

Przy małych dawkach pierwiastka wysianych jesienią, ziemia nadaje się pod uprawę roślin już wiosną. Jeśli pojawi się konieczność użycia największych dopuszczalnych dawek siarki (2,5-3,5 kg. /10m2), należy wstrzymać się z uprawą przynajmniej przez pełen rok. Siarkę mieloną lub siarkę granulowaną można zastosować również już po zasadzeniu roślin. W takich wypadkach jej jednorazowa dawka to maksymalnie 50-100 g/m2 powierzchni. Wysiana siarka ulega przetworzeniu przez bakterie glebowe do jonu siarczanowego, czemu towarzyszy uwalnianie wodoru. W glebach o wysokiej zawartości wapnia (wskazuje na to pH powyżej 7) kwas siarkowy, powstający w procesie zakwaszania, jest wiązany natychmiast przez wapń, co skutkuje powstaniem gipsu. Gips zaś sam w sobie stanowi nawóz mineralny. Sam jon siarczanowy, mając ładunek ujemny, nie jest absorbowany w glebie. Z tego powodu jest narażony na wymywanie, szczególnie zimą. Powstającemu ze względu na to ryzyku niedoboru siarki w glebach lekkich i słabszych strukturalnie zapobiega m.in. wysiew siarki elementarnej.

Przeciw szkodnikom

Siarka granulowana czy mielona pełni również rolę środka ochrony roślin. Znaną jeszcze za czasów starożytnych i prostą w przeprowadzeniu metodą dezynfekcji tuneli i szklarni jest ich gazowanie za pomocą dwutlenku siarki. Dwutlenek siarki zwalcza szkodliwe owady, roztocza, bakterie, wirusy i grzyby chorobotwórcze.

Dezynfekcję należy przeprowadzić bezpośrednio po zakończeniu okresu wegetacji roślin, jednak przy temperaturze wyższej niż 10oC. Potrzebne jest kilka głębokich, odpornych na ogień naczyń (np. metalowe kuwety czy tace), siarka mielona lub granulowana oraz rozpałka (saletra potasowa, nadmanganian potasu lub alkohol etylowy).

Gazowanie tuneli bądź szklarni siarką mieloną lub granulowaną rozpoczynamy od zmieszania siarki z rozpałką i wsypania jej do równomiernie ustawionych w obiekcie naczyń. Zapalanie rozpocząć trzeba od siarki znajdującej się najdalej od wyjścia. Dezynfekowana przestrzeń musi być dokładnie zabezpieczona i uszczelniona (drzwi, wywietrzniki, okna), tak by związki powstające ze spalania siarki nie przenikały do sąsiednich miejsc uprawy.

Ze względu na bardzo dużą toksyczność powstającego przy spalaniu dwutlenku siarki, po upływie doby od rozpalenia materiału należy dezynfekowane pomieszczenie dokładnie wywietrzyć, zaś w toku dezynfekcji nie można przebywać w jego pobliżu. Po przewietrzeniu usuwamy również pozostałości roślin. Efektywne gazowanie tunelu siarką wymaga ok. 15 g. substancji na 1 m3 pomieszczenia. Do rozpalania potrzeba ok. 20 g. nadmanganianu potasu lub ok. 50 g. saletry potasowej na 1 kg siarki mielonej lub granulowanej. Dezynfekcję poszczególnych tuneli i szklarni przeprowadza się co najmniej rokrocznie.

Jak widać, trudno nie doceniać roli siarki w uprawach. Poza regulowaniem pH i zwalczaniem szkodliwych organizmów, jest ona niezbędna m.in. w syntezie białek roślinnych, pierwotnych składników odżywczych roślin oraz przeciwciał roślinnych. Preparaty siarkowe to niezbędna pomoc dla sadownika i gospodarza.
 

Autor: Magdalena Sala

Miłośniczka zdrowego trybu życia. Pasjonuję się wszystkim co związane z medycyną alternatywną. W wolnych chwilach lubię czytać książki o tematyce zdrowotnej.