Kolagen

Czym jest kolagen i gdzie występuje?

Kolagen jest białkiem o bardzo długich łańcuchach aminokwasów. Stanowi główny składnik tkanki łącznej i stanowi około 30% wszystkich białek ludzkiego organizmu.  Stanowi składnik budulcowy skóry, ścięgien, kości, chrząstek, naczyń krwionośnych, a nawet rogówki oka. To kolagen sprawia, że tkanki są elastyczne, dobrze naprężone  jędrne, a jego brak przyczynia się nie tylko do następujących szybko procesów starzenia się skóry, lecz również znacznego funkcjonowania narządu ruchu oraz dolegliwości bólowych ze strony układu kostno-stawowego.

To kolagen sprawia, że skóra jest jędrna, elastyczna i dobrze naprężona, a stawy, ścięgna i mięśnie działają jak doskonale naoliwione. Odpowiada za gęstość kości, mocne zęby i dziąsła i paznokcie, sprawia, że rany, otarcia i skaleczenia szybko się goją a także wspiera pracę układu sercowo-naczyniowego.

Podstawowe aminokwasy kolagenu to glicyna, arginina, glutamina oraz prolina. Wszystkie te białka pełnią bardzo ważne funkcje budulcowe.

Jakie są rodzaje i właściwości kolagenu?

W zależności od ilości oraz rodzaju aminokwasów kolagenowych, wyodrębniono 16 rodzajów kolagenu, z których każdy pełni określoną funkcję. Spośród nich najważniejsze są następujące typy:

• Kolagen typu I, który występuje przede wszystkim w skórze, tkance łącznej, ścięgnach i tkance łącznej kości. Pojawia się szybko, gdy w uszkodzonej skórze tworzy się blizna.
• Kolagen typu II jest składnikiem chrząstek stawowych, odpowiada za dobrą elastyczność i wytrzymałość chrząstek.
• Kolagen typu III - który wspomaga gojenie się uszkodzeń skóry i kości.
• Kolagen typu IV stanowi budulec delikatnej membrany występującej miedzy różnymi tkankami.

Kolagen naturalny a procesy starzenia się

Kolagen naturalny w czasie dojrzewania organizmu stale się odtwarza, lecz jego produkcja na skutek naturalnych procesów starzenia się spowalnia już w okolicach 26 roku życia. Można ten proces zauważyć obserwując procesy regeneracyjne ran u dzieci i osób starszych. U tych pierwszych gojenie się wielu skaleczeń, otarć i uszkodzeń skóry następuje niemal błyskawicznie, nie pozostawiając śladu, u osób starszych rany zabliźniają się dłużej, a ślady po nich (blizny) są widoczne na skórze przez długie lata.

Skóra dziecka jest jędrna i elastyczna i dobrze naprężona, a po uciśnięciu szybko wraca do poprzedniego stanu, natomiast pojawiające się zmarszczki, opadająca, mało elastyczna skóra świadczą o obniżonym poziomie kolagenu w organizmie.

Ubytki kolagenu mogą być spowodowane również niektórymi schorzeniami, z chorobami autoimmunologicznymi na czele oraz trybem życia ( u sportowców szczególnie iw układzie kostno-stawowym) oraz dieta. Włókna kolagenowe w skórze są uszkadzane przez promieniowanie UVB, stąd bezpośrednia oraz intensywna ekspozycja na słońce przyśpiesza procesy starzenia się skóry.

Na spowolnienie produkcji kolagenu mają wpływ procesy hormonalne. U kobiet po menopauzie ilość kolagenu w skórze zmniejsza się o około 30%.

Suplementacja kolagenem

Kolagen naturalny występuje w niektórych pokarmach. Znajduje się w żelatynie, a sporą jego ilość zawierają wieprzowina, drób i ryby. Kolagen rybi jest najbardziej przyswajalnym kolagenem, ponieważ jest bliski w swojej budowie i strukturze ludzkiemu. Stąd też mieszkańcy krajów, których podstawą diety stanowią ryby morskie zachowują młody wygląd skóry dłużej niż mieszkańcy krajów kontynentalnych.

Suplementacja kolagenem jest konieczna nie tylko do zachowania młodego wyglądu skóry, lecz również jako wsparcie w utrzymaniu zdrowia przez długie lata życia. Szczególnie wskazane jest suplementowanie kolagenem u kobiet wchodzących w okres menopauzalny, a także osób, prowadzących aktywny, sportowy tryb życia dla ochrony stawów i kości.

W miarę postępujących procesów starzenia się poziom kolagenu warto uzupełniać, by wzmacniać i chronić układ sercowo naczyniowy oraz narząd wzroku.

Można go spożywać w postaci proszku kapsułek - najczęściej spotykana postać suplementacji, a także napojów oraz tabletek.

Witaminy, woda - przyjaciele kolagenu

Produkcję kolagenu w skórze przyśpiesza witamina C oraz witamina E. Warto zadbać o ich odpowiednią podaż przy suplementacji kolagenu. Witamina C zawarta jest w wielu owocach, np. w czarnej porzeczce i natce pietruszki, a witamina E w olejach i nasionach strączkowych.

Składnikiem tkanki łącznej jest woda. Zapewnienie odpowiedniego nawilżenia jest warunkiem koniecznym do odbudowy włókien w trakcie suplementacji kolagenem.

Kolagen na skórę

Szczególnie duże ilości kolagenu znajduje się w głębszych warstwach skóry właściwej. Jego braki objawiają się najszybciej w postaci utraty jędrności i elastyczności skóry, czego objawem są zmarszczki - najpierw jako delikatne siateczki, następnie zmarszczki głębokie i trwałe. To proces nieodwracalny, który można spowolnić poprzez odpowiednio wcześnie rozpoczętą suplementację kolagenem.

Podawanie go w formie wewnętrznej wzmacnia włókna kolagenowe w skórze właściwej i uelastycznia je, poprawiając jej naprężenie.

Medycyna estetyczna w wielu przypadkach stosuje preparaty z kolagenem w formie iniekcji, likwidując zmarszczki. Iniekcje kolagenowe wykorzystywane są również w przypadku leczenia blizn i ich wyrównywania. Modelują twarz i poprawiają jej owal.

Kolagen stosowany zewnętrznie poprawi koloryt skóry i ją delikatnie wygładzi. Wskazany jest szczególnie do cer trądzikowych, gdyż dzięki niemu gojenie się zmian potrądzikowych jest  szybkie i co ważne, pozwala na uniknięcie pozostawienia charakterystycznych blizn na skórze.

Bezpieczeństwo suplementacji kolagenem

Kolagen jest biodegradowalny, co oznacza, że nie istnieje ryzyko przedawkowania go. Niektóre, szczególnie wrażliwe osoby, o skłonnościach do alergii mogą zareagować uczuleniem na suplementację kolagenem, szczególnie, jeżeli był to kolagen rybi. Reakcja alergiczna szybko mija po odstawieniu preparatu i zamianie go na inny produkt.